Na warsztatach często pytam uczestników, czy wiedzą ile razy dziennie średnio śmieją się dzieci a ile dorośli? Jak myślisz? Według statystyk dzieci śmieją się 300 razy dziennie, a dorośli skromnie, bo średnio 10 razy. Tymczasem śmiech ma ogromny wpływ na nasz organizm.
Co się dzieje z naszym organizmem, gdy się śmiejemy?
Lista obszarów, w których przeprowadzono przynajmniej jedno badanie naukowe, wykazujące korzystne działanie zdrowego śmiechu jest długa. Pionierem badań nad śmiechem oraz jego wpływem na fizyczne i psychiczne zdrowie człowieka był profesor z Uniwersytetu Stanforda, William F. Fry. Miał nietypowe podejście i przeprowadzał eksperyment między innymi na sobie. Fry oglądał seriale i filmy komediowe, a następnie pobierał i analizował własne próbki krwi w regularnych odstępach czasu. Odkrył, że śmiech pobudza komórki systemu odpornościowego, które są odpowiedzialne za niszczenie chorobotwórczych infekcji organizmu. Następnie te badania nad śmiechem były rozszerzane. Fry dowiódł, że śmiech pobudza większość głównych układów organizmu człowieka. Jego badania udowodniły, że śmiech to dobra aktywność fizyczna, która wspomaga odporność organizmu.

Jak śmiech wpływa na poziom hormonów stresu i ryzyko chorób układu krążenia?
Doktor Lee Berk z Ośrodka Medycyny Uniwersytetu Loma Linda wraz z zespołem odkrył, że śmiech obniża poziom hormonów stresu. A dr Michael Miller z Akademi Medycznej Uniwersytetu badał wpływ śmiechu na układ krążenia i udowodnił, że kiedy się śmiejemy, rozszerzają się naczynia krwionośne i dzięki temu poprawia się przepływ krwi w organizmie oraz zmniejsza się ryzyko chorób układu krążenia.

Ćwiczenia śmiechowo-oddechowe
Badania naukowe wykazują, że nasz mózg nie widzi różnicy pomiędzy śmiechem naturalnym i spontanicznym a śmiechem wywoływanym podczas ćwiczeń. Obserwuję to zjawisko od kilku lat podczas warsztatów, które prowadzę. Po wykonaniu kilku prostych ćwiczeń śmiechowo-oddechowych uczestnicy śmieją się i dobrze się bawią. Kolejnym z dowodów na to jest eksperyment z ołówkiem. Jeżeli przez pewien czas będziemy trzymać odpowiednio ołówek między zębami, co spowoduje, że kąciki ust się podniosą tak jak przy uśmiechu, to nasze samopoczucie się poprawi. Dzieje się to dzięki temu, że nasz mózg kojarzy ten ruch mięśni z dobrym samopoczuciem i z uśmiechem. W ten sposób nawet kiedy nie jest nam do śmiechu, możemy pobudzić organizm i poprawić sobie nastrój.

Terapia śmiechem
Śmiech wykorzystywany jest m.in. w terapii śmiechem, która jest propagowana przez fundację „Dr Clown”. Wolontariusze mają na celu wprowadzić uśmiech na sale szpitalne i w ten sposób wspomóc powrót dzieci do zdrowia. Misją organizacji jest wspieranie procesu leczenia i zabiegów medycznych poprzez różne techniki, metody i formy określane jako „terapia śmiechem”. Wolontariusze podczas wizyt w szpitalach są przebrani w różnobarwne stroje, wykorzystują animacje i interaktywne zabawy – wszystko po to by zminimalizować napięcie i stres spowodowany trudną sytuacją chorego i by wzmocnić motywację do walki z chorobą.

Ćwiczenia ze śmiechem
Doktor Madan Kataria z Bombaju, zainspirowany licznymi artykułami i badaniami naukowymi na temat korzyści płynących ze śmiechu, postanowił zorganizować pierwszy klub śmiechu w 1995 roku. Następnie rozwijał ćwiczenia i tak powstała metoda jogi śmiechu, która łączy unikalne ćwiczenia wywołujące bezwarunkowy śmiech, proste techniki oddechowe, ćwiczenia aktywizujące i relaksację.

Korzyści z uprawiania gimnastyki śmiechu
Korzyści płynących z uprawiania gimnastyki śmiechu jest dużo:
korzyści dla zdrowia, takie jak obniżenie hormonu stresu – kortyzolu, dotlenienie organizmu oraz pobudzenie endorfin, które poprawiają nasze samopoczucie.
korzyści społeczne takie jak większa otwartość, gotowość do uśmiechu, nawiązywania i podtrzymywania relacji.
korzyści psychologiczne i rozwój osobisty.

Gimnastyka śmiechu w szkołach
Po raz pierwszy gimnastyka śmiechu w szkole pojawiła się w Mombaju w 1998 roku, następnie w Bangalore, Suracie i innych miastach Indii. Informacje zwrotne były bardzo pozytywne i według relacji nauczycieli u dzieci zauważono duży rozwój. Następnie joga śmiechu wyszła poza granice Indii i możemy spotkać ją na przykład na Hawajach w prestiżowej międzynarodowej szkole, na Harwardzie i innych szkołach na świecie.
Ćwiczenia śmiechowo-oddechowe mogą być dla dzieci integrującą zabawą i mogą dać im całkiem sporo rozwojowych korzyści.
Korzyści gimnastyki śmiechu dla dzieci
- Buduje sprawność fizyczną – radosny śmiech poprawia krążenie krwi i dostarcza tlen do mózgu i narządów wewnętrznych. Podczas śmiechu pozbywamy się również nieświeżego powietrza z płuc, zwiększamy ich wydajność i zwiększamy wydolność oddechową, przyczyniając się do poprawy osiągnięć sportowych.
- Poprawia wyniki w nauce – gimnastyka śmiechu wpływa na poprawę koncentracji oraz zwiększa zdolność szybszego uczenia się.
- Rozwija kreatywność – podczas zabawy angażujemy prawą półkulę mózgu, która jest odpowiedzialna za twórcze myślenie. Dzięki temu powstają nowe idee i pomysły.
- Rozwija inteligencję emocjonalną – gimnastyka śmiechu uczy dzieci nieskrępowanej ekspresji. Poprzez zabawę i gry dzieci rozwijają swoją inteligencję emocjonalną. Pomaga to osiągnąć stan równowagi oraz lepiej radzić sobie z wyrażaniem swoich emocji. Regularne ćwiczenia śmiechowo-oddechowe zwiększają poziom pozytywnych informacji.
- Zmniejsza stres – coraz częściej od dzieci wymaga się dorosłych zachowań i wywiera się na nie presje związane z wynikami w szkole. To wpływa na wysoki poziom stresu w ich życiu. Śmiech jest szybkim i skutecznym sposobem na jego redukcję.

Sesje gimnastyki śmiechu są świetną formą zarówno zabawy jak i edukacji. Joga śmiechu to wspaniały instrument integrowania środowiska szkolnego. Możemy połączyć we wspólnym śmiechu i zabawie uczniów, nauczycieli oraz rodziców. Czuję ogromne szczęście, że mogę dzielić się radością w szkołach i serdecznie zapraszam do organizacji warsztatów śmiechu w Twojej szkole.
Źródła:
- „Joga śmiechu. Droga do radości” – Piotr Bielski
- „Patch Adams” – amerykański komediodramat z 1998 r.
- https://www.drclown.pl – strona www fundacji „Dr Clown”
- https://www.scientificamerican.com/article/a-healthy-laugh/
- https://laughteryoga.org/page/2/?s=children
- R Dolgoff-Kaspar i inni, Effect of laughter yoga on mood and heart rate variability in patients awaiting organ transplantation: a pilot study, „Altern Ther Health Med”
Autor:

Paulina Kawa Zięba
Paulina Kawa-Zięba-Trenerka zdrowia i certyfikowana trenerka gimnastyki śmiechu. Pomaga innym wprowadzaćzdrowe nawyki do swojegożycia. Z sukcesami prowadzi warsztaty oraz szkolenia na terenie całego kraju. Jest absolwentkąstażu klinicznego w Szpitalu Medycyny Integracyjnej prowincji Hunan w Chinach. Swoje przepisy na zdroweżycie umieszcza na autorskich blogach: www.liferoots.pl oraz www.kawawpodrozy.pl